Het verhaal van Koning Apollonius is het fictieve relaas over de Syrische koning Apollonius, afkomstig uit de stad Tyrus, die op zijn zwerftochten door het oostelijk Middellandse Zeegebied – van Egypte tot Klein-Azië – de meest ongelooflijke avonturen meemaakt. Tegelijkertijd weerspiegelen de verhalen diep menselijke emoties omtrent haat, verbanning, onzekerheid en verboden liefdes. De opvallende mengeling van klassieke en christelijke motieven bieden een bijzonder leesgenot, dat zowel herkenning als vervreemding bewerkstelligt. Het verhaal is een roman uit de latere klassieke oudheid, geschreven in het Latijn, dat teruggaat op een Grieks origineel uit de Hellenistische tijd. De roman is nu in een nieuwe en eigentijdse vertaling te lezen, ondersteund door een inleiding die de lezer wegwijs maakt in een tijd en achtergrond die niet de onze is, maar juist daardoor des te meer stof tot genot en reflectie biedt.

In De sluipwesp en de leliën laat Diederik Burgersdijk zien hoe de klassieke en christelijke traditie in de eerste vier eeuwen van onze jaartelling verstrengeld zijn geraakt. In de afgelopen twee eeuwen zijn ze weer langzaam uit elkaar gedreven, ingekaderd in de instituten van Gymnasium en Kerk. Burgersdijk onderzoekt de omgang met klassieke teksten vanaf Seneca, in de eerste eeuw na Christus, via vele auteurs in de Europese literatuur tot in onze eigen tijd. Het resultaat is een boeiend palet van meningen over de waarde van het klassieke erfgoed, met als centrale vraag: moeten we geloven wat we lezen? Burgersdijk heeft daar wel een antwoord op.

In De macht van de traditie behandelt Diederik Burgersdijk de manier waarop Constantijn de Grote zijn revolutionaire keizerschap baseerde op dat van de eerste keizer van het Romeinse rijk, Augustus. Diens beschermgod Apollo, de lichtgod, stond model voor veel andere schutsgoden als Aurelianus’ Sol, de oosterse zonnegod, en uiteindelijk ook voor Constantijns eigen Christus, de vredevorst die tijdens Augustus’ regering geboren werd.

Constantijns regeerperiode werd beheerst door twee tegengestelde krachten: de aanhang van het traditionele klassieke pantheon en het oprukkende christendom. Constantijn weifelde maar koos uiteindelijk overtuigd voor de god die zijn concurrenten ver zou overvleugelen. Bij de beschrijving van dit historische proces maakt de auteur gebruik van niet eerder voor Nederlands publiek ontsloten bronnen, waaronder de toespraken die heidense redenaars tot de christelijke keizer richtten. Zo ontstaat een helder beeld van de beslissende krachten die het christendom over het heidendom deden zegevieren.

Zonder zee geen Sicilië, dat is de premisse van dit uitgebreide, prachtig vormgegeven boek: Sicilië en de zee. In samenwerking met het Allard Pierson Museum, verhalen schrijvers uit binnen- en buitenland over de liefdesverhouding tussen Sicilië en de zee.

Het begon met de Feniciërs en de Grieken, later kwamen de Romeinen en Byzantijnen. Sicilië is een eiland van soms in vrede samenlevende en soms hevig botsende culturen, wiens invloeden op elkaar sporen hebben achter gelaten in de zee. Havens, tempels en scheepswrakken – de zee herinnert zich alles. Door moderne technologieën komen al deze archeologische schatten letterlijk boven water. Maar Sicilië en de zee gaat ook over homerische monsters, volksverhalen, moderne politiek, schrijvers en filmregisseurs die zich door het eiland lieten inspireren, én over de op Sicilië overleden Michiel de Ruyter. Deze interdisciplinaire benadering zorgt voor een leeservaring die zowel vermakelijk als leerzaam is. Sicilië en de zee is een gevarieerd en sferisch boek waar je steeds opnieuw weer in wilt duiken.

Alexander van Macedonië, de roemruchte veroveraar van het Perzische Wereldrijk, liet na zijn voortijdige dood in Babylon in 323 v.Chr. zowel Oost als West in blijvende fascinatie achter. Het beeld van de vorst is daarbij als een lakmoesproef van tijd en cultuur: van zijn dood tot in de moderne tijd, van India tot IJsland, iedere periode en iedere streek heeft haar eigen Alexander en waardeert diens erfenis op eigen wijze. Wat betreft de historische figuur en werking van Alexander wordt in meer recent onderzoek nadrukkelijk het Perzische perspectief behandeld: zonder de fijnmazige infrastructuur en het logistieke apparaat van het Perzische rijk had Alexander nooit de geweldige ruimte van Voor-Azië kunnen veroveren en had hij ook nooit zijn roemruchte status bereikt. Bovendien was hij niet de enige acteur op het wereldtoneel: zijn tegenstander, Darius III, verdient meer aandacht dan hem tot nog toe werd gegeven. Ook zo kunnen we Alexander in een breder en interessanter perspectief begrijpen. Maar de ‘Oriëntaalse’ Alexander is feitelijk geen nieuw fenomeen: in zijn legendarische of zelfs mythische gestalte was Alexander altijd al een figuur omweven door motieven en thema’s die wortelen in zowel de Griekse als de Babylonische, Egyptische en Perzische verbeelding. Ook deze Alexander is tijdloos en, misschien nog wel meer dan zijn historische pendant, in de meest letterlijke zin voorbeeldig.

Deze aflevering van Armada is gewijd aan de intrigerende koningin van de Syrische woestijnstad Palmyra, Zenobia (240-274), die in navolging van haar idool Cleopatra de wapens tegen de Romeinse keizer opnam. Eeuwenlang al inspireert zij schrijvers, componisten, cineasten, schilders en beeldhouwers, van al-Tabari, Francesco Petrarca, Giovanni Boccaccio, Gian Battista Tiepolo en Geoffrey Chaucer tot Gustave Flaubert, Gioachino Rossini, Harriet Hosmer en Gerti Bierenbroodspot. Deze editie wordt in 2018 heruitgegeven.